خواندن دروس در شب امتحان یکی از چالش برانگیزترین جنبه های تجربه دوران تحصیل است. روش های زیادی برای درس خواندن در شب امتحان وجود دارد. با این حال، رعایت برخی نکات مفید مطالعه می تواند استرس شب امتحان را کمتر کند و باعث شود شما نمره بهتری در امتحان بدست آورید.

همه روش های مطالعه شب امتحان برای هر دانش آموزی جواب نمی دهد. بنابراین، پیشنهاد می کنیم دو یا چند روش مهم را امتحان کنید تا متوجه شوید کدام برای شما بهتر است.

یونیکتاب یکی از بهترین مراکز برای سفارش کتاب کمک درسی و سفارش کتاب درسی است که امکان خرید اینترنتی این کتاب ها را برای شما آسان کرده است. با ثبت سفارش، کتاب های تان را در کوتاه ترین زمان ممکن و به صورت رایگان درب منزل تحویل بگیرید.

راهنمای مطالعه دروس در شب امتحان

در این بخش، روش هایی به شما معرفی می کنیم که از طریق آنها می توانید در مدت زمان کم بهترین نتیجه را بگیرید. این تکنیک ها همگی اثبات شده و از بهترین منابع علمی جهان مانند دانشگاه هاروارد، کرنل و MIT جمع آوری شده اند. بیایید نگاهی به آنها بیندازیم.

بخش اول: خود را برای مطالعه آماده کنید

 1- برنامه ریزی داشته باشید

برای مطالعه در شب امتحان برنامه ریزی کنید. شما در شب امتحان زمان کمی در اختیار دارید. بنابراین، باید به نحوه احسن از آن استفاده نمایید. کتاب درسی خود را به بخش های مختلف تقسیم و هر بخش را در مدت زمان معینی مطالعه کنید. اگر حجم مطالب درسی شما زیاد است، مسلما باید وقت بیشتری را به درس خواندن اختصاص دهید.

برنامه ریزی داشته باشید

2- با ریتم مخصوص خود مطالعه کنید

مطالب درسی را سریع یاد می گیرید یا برای درک و حفظ کردن آنها به زمان بیشتری نیاز دارید؟ سرعت یادگیری موضوعی کاملا نسبی است و هر فرد سرعت یادگیری مخصوص به خود را دارد. هیچ معیاری برای تعیین سرعت دُرست یادگیری وجود ندارد. بنابراین، از این نظر خود را با سایرین مقایسه نکنید. در عوض، از طریق آزمون و خطا، بهترین سرعت یادگیری که برای شما مناسب است را پیدا کنید. فقط یادتان باشد که هر چه سرعت خواندن شما کندتر باشد، باید مدت زمان بیشتری را برای خواندن دروس اختصاص دهید.

3- استراحت کنید

استراحت در شب امتحان به اندازه دُرست دَرس خواندن مهم است. زمانیکه خسته هستید، بازدهی خوبی ندارید. علاوه بر این، خواب کافی برای عملکرد بهتر حافظه بسیار مهم است.

در زمان برنامه ریزی برای شب امتحان این نکته را حتما مد نظر داشته باشید. اگر تمام شب را بیدار بمانید و درس بخوانید، احتمال موفقیت شما در امتحان کاهش می یابد. در عوض، سعی کنید شب امتحان 7 یا 8 ساعت خواب کافی داشته باشید.

همچنین، پیشنهاد می کنیم در بین ساعت های مطالعه، یک استراحت 10 تا 15 دقیقه ای داشته باشید. بعد از تمام شدن تایم استراحت، چند حرکت کششی انجام دهید تا بدن و مغز شما برای مطالعه آماده شوند.

بیشتر بخوانید: راهکارهای رفع خواب آلودگی هنگام درس خواندن

4- موبایل خود را خاموش کنید

نوتیفیکیشن ها یا پیام های گوشی تمرکز شما را برهم می زنند. وقتی گوشی خود را چک می کنید و به سر مطالعه بر می گردید، مدتی زمان می برد تا دوباره تمرکز خود را بدست آورید.

بنابراین، قبل از مطالعه برای شب امتحان، تلفن همراه خود را بی‌صدا کنید یا روی حالت پرواز قرار دهید. همچنین، می توانید با نصب برخی از اپلیکیشن ها، دسترسی به شبکه های اجتماعی را موقتا مسدود کنید.

اگر جزء آندسته از افرادی هستید که عادت دارند مدام گوشی خود را چک کنند، بهتر است تا زمان اتمام مطالعه آن را خاموش کنید.

5- استرس نداشته باشید

تحقیقات نشان می دهد که استرس یادگیری و حفظ مطالب درسی را سخت‌تر می کند. اگر شب امتحان استرس دارید، با انجام این کارها می توانید استرس خود را کاهش دهید:

  • نفس های عمیق بکشید
  • لیستی از کارهایی که باید در شب امتحان انجام دهید را تهیه کنید
  • کمی نرمش کنید
  • سعی کنید قبل از شروع مطالعه ذهن خود را آزاد کنید.

استرس نداشته باشید

بخش دوم: محیط مطالعه خود را آماده کنید

1- یک محل خوب برای مطالعه انتخاب کنید

وقتی نوبت به انتخاب محل مطالعه می رسد، رعایت کردن تعادل اهمیت زیادی پیدا می کند. محل مطالعه شما باید راحت باشد اما نه آنقدر آرام که خوابتان ببرد! برخی دانش آموزان ترجیح می دهند هنگام مطالعه پشت میز بنشینند. برخی دیگر روی مبل یا تخت خواب راحت‌تر هستند.

انتخاب یک محل مطالعه آرام و بی سرصدا تمرکز شما را بالاتر می برد. اگر صدای بچه‌‌ها زیاد است یا از بیرون پنجره صدای ساخت و ساز می آید، بهتر است محل مطالعه خود را عوض کنید و به یک کتابخانه یا یک کافه‌ی خلوت و دنج بروید.

2- موسیقی خود را هوشمندانه انتخاب کنید

این قسمت مربوط به آندسته از دانش آموزانی است که عادت دارند به هنگام مطالعه موسیقی گوش دهند. این افراد با گوش دادن به موسیقی بهتر یاد می گیرند.

موسیقی خود را هوشمندانه انتخاب کنید

گوش دادن به موسیقی ملایم بهتر از آهنگ هایی است که ریتم تند دارند. همچنین، آهنگ های متن‌دار ممکن است تمرکز شما را بر هم بزند. البته برخی از دانش آموزان با این مسئله مشکلی ندارند. بنابراین، تست کنید ببینید چه نوع موسیقی برای شما مفیدتر است.

3- به فکر تغذیه مغزتان باشید

تغذیه در شب امتحان اهمیت زیادی دارد. پیشنهاد می کنیم در کنار میز مطالعه خود بعضی از تنقلات مانند میوه، آجیل، شکلات تلخ یا … را داشته باشید. به سراغ تنقلاتی بروید که حافظه تان را تقویت می کند و شما را هوشیار نگه می دارد. از خوردن غذاهایی که قند، چربی یا کربوهیدرات زیاد دارند، پرهیز کنید.

بیشتر بخوانید: جدیدترین راه های تقویت حافظه

4- تلویزیون را خاموش کنید

وقتی موسیقی باکلام می تواند حواس شما را به هنگام مطالعه پرت کند، پس تصور کنید تلویزیون چقدر می تواند مخرب باشد. اگر می خواهید در شب امتحان به بهترین شکل ممکن مطالب را یاد بگیرید، باید تلویزیون را خاموش کنید.

تلویزیون را خاموش کنید

همین قضیه در مورد گوش دادن به رادیو نیز صدق می کند. شنیدن برخی صداها در پس زمینه درس خواندن، توانایی مغزتان را در حفظ کردن و یادگیری مطالب کاهش می دهد.

5- از صداهای پس زمینه استفاده کنید

خاموش کردن رادیو و تلویزیون به این معنی نیست که باید حتما در سکوت مطلق مطالعه کنید. در عوض، صداهای پس زمینه آرامش بخش مانند صدای امواج دریا یا آب رودخانه یا … یک جایگذین عالی هستند.

 بخش سوم: مناسب‌ترین روش مطالعه را انتخاب کنید

برای اینکه بتوانید در شب امتحان بهترین بازده را داشته باشید، باید ازبهترین و کارآمدترین تکنیک های مطالعه استفاده کنید. در ادامه بهترین روش های یادگیری دروس را معرفی کرده ایم.

1-یادگیری به روش  SQ3R

روش SQ3R به عنوان یکی از بهترین روش های مطالعه در دنیا شناخته می شود. این روش به تثبیت سریع‌تر موضوعات خوانده شده کمک می کند و شامل 5 مرحله است:

  • پیش مطالعه: در این مرحله شما با مرور سریع درس، مطالب اصلی را شناسایی می کنید.
  • سوال پرسیدن: درباره مطالب اصلی که پیش مطالعه کرده اید، سوال بپرسید.
  • مطالعه دقیق: در این مرحله با دقت و تمرکز کامل از روی درس بخوانید. تمرین های کتاب را حل کنید و چند تست آموزشی بزنید.
  • یادآوری: مطالب درسی که با دقت خواندید را با زبان خودتان بازگو کنید. به این ترتیب، خودتان را محک بزنید و ببینید چقدر از مطالب را یادگیرفته اید.
  • مرور: اکنون نوبت مرور درس است. با انجام این مرحله مطالبی که خوانده اید را فراموش نمی کنید.

2- یادگیری به روش PQ4R

روش یادگیری پس ختام یا PQ4R زمان مطالعه را کاهش و میزان یادگیری را افزایش می دهد، همچنین موجب می شود مطالب درسی مدت زمان بیشتری در حافظه شما بمانند. این همان چیزی است که شما در شب امتحان به دنبال آن هستید!

این تکنیک شامل 6 مرحله است:

  • پیش مطالعه: در این مرحله موضوعات کلی درس مشخص می شوند.
  • پرسش: درباره مطالب درسی سوال بسازید
  • خواندن: درس را با دقت بخوانید و سعی کنید جواب سوالاتتان را پیدا کنید.
  • تفکر: بر روی مطالبی که خوانده اید، بیندیشید. فکر کنید ارتباط مطالب خوانده شده با موضوعات و مطالبی که قبلا حفظ کرده اید، چیست.
  • از حفظ گفتن: کتاب را ببندید و سعی کنید تمام مطالبی که خوانده اید را با زبان خودتان به گونه‌ای که بشنوید از حفظ بیان کنید.
  • مرور کردن: با خواندن مجدد سوالات مهم یا نکات کلیدی هر درس، مطالب درس را مرور کنید.

بیشتر بخوانید: روش های نادرست مطالعه و درس خواندن

3- یادگیری به روش THIEVES

این تکنیک نیز یکی دیگر از روش های موثر یادگیری دروس در شب امتحان است. در تکنیک THIEVES که شامل 7 مرحله است، تمرکز بیشتر بر روی نکات و موضوعات مهم هر درس می باشد. به این ترتیب، بخش های مهم کتاب را در مدت زمان کم یاد می گیرید.

  • مرحله اول: عنوان های هر فصل را بخوانید
  • سرفصل ها: نگاهی به سر فصل ها بیندازید
  • مقدمه: بخش ابتدایی هر فصل را بخوانید
  • پاراگراف اول: نگاهی به نحوه شروع هر فصل بیندازید
  • تصاویر: به تصویرها دقت کنید
  • سوالات پایانی: پرسش های آخر هر فصل را مرور کنید
  • خلاصه برداری: چکیده هر درس را بخوانید

در حین مطالعه به روش THIEVES، از خودتان سوالات درسی چالشی بپرسید، سپس سعی کنید جواب آنها را از متن کتاب پیدا کنید.

8 نکته طلایی مطالعه در شب امتحان

1- مفاهیم کلیدی را هایلایت کنید

زمانیکه به دنبال مطالب مهم هر درس هستید، به معنای واقعی درگیر یادگیری می شوید. این کار جلوی حواس پرتی شما را می گیرد.

مفاهیم کلیدی را هایلایت کنید

همزمان که مشغول پیدا کردن جملات مهم هر درس هستید، زیر آنها خط بکشید یا آنها را هایلایت کنید. همچنین، می توانید نکات مهم هر صفحه را در حاشیه آن یادداشت کنید یا روی برگه‌های یادداشت چسبی بنویسید و به صفحه کتاب بچسبانید. شما می توانید یادداشت های خود را قبل از خواب یا چند ساعت مانده به امتحان مرور کنید.

2- قسمت های مهم کتاب را خلاصه نویسی کنید

یکی از تکنیک های مفید برای ماندگارتر شدن مطالب درسی در ذهن این است که دوباره آنها را با زبان خودتان خلاصه نویسی کنید. توجه داشته باشید که در خلاصه نویسی فقط به نکات اصلی بپردازید و تمام اطلاعات را خلاصه نکنید.

در خلاصه نویسی خود از رنگ های مختلف استفاده کنید. تحقیقات نشان می دهد که مطالب رنگی بیشتر در ذهن انسان باقی می مانند. بعد از خلاصه نویسی، مجددا مطالبی که خلاصه کرده اید را با صدای بلند بخوانید.

بیشتر بخوانید: نکات طلایی برای یادداشت برداری

3- از تکنیک فلش کارت استفاده کنید

یکی از آسان‌ترین روش ها برای درس خواندن در شب امتحان، استفاده از فلش کارت ها است. در یک طرف کارت، کلمه کلیدی و در سمت دیگر تعریف یا اطلاعات مهم درباره آن کلمه را بنویسید.

از تکنیک فلش کارت استفاده کنید

استفاده از فلش کارت به یادگیری بهتر شما کمک می کند. مخصوصا اینکه، با این کارت ها می توانید تست کنید چقدر از مطالب که خوانده اید در حافظه تان باقی مانده است.

به جای استفاده از فلش کارت می توانید اپلیکیشن هایی که برای این کار طراحی و ساخته شده اند را بر روی گوشی هوشمند خود نصب و استفاده کنید.

4- مطالب درسی را به بخش های کوچک‌تر تقسیم کنید

شماره تلفن را چطور حفظ می کنید؟ افراد معمولا شماره تلفن 10 رقمی را به سه گروه کوچک‌تر تقسیم می کنند. این سه بخش در واقع، راحت‌تر از حفظ کردن یکسری عدد در ذهنشان می ماند.

این روش برای مطالعه دروس نیز موثر است. مطالب درسی را به قسمت های کوچک‌‌تر تقسیم کنید. سپس، روی مطالعه و حفظ کردن هر بخش به طور جداگانه تمرکز کنید.

5- معلم شوید

مطالبی که خوانده‌اید را به دیگران درس دهید. برای این کار باید ابتدا خودتان مطالب را درک کرده باشید. بنابراین، وقتی مطلبی را یاد گرفتید، خودتان را به چالش بکشید و فکر کنید که چطور آن را به یک نفر دیگر یاد دهید. با انجام این کار مطالب درسی را به خوبی درک می کنید و عمیق‌تر یاد می گیرید.

از یک دوست یا یکی از اعضای خانواده کمک بگیرید. درس را با صدای بلند برای آنها توضیح دهید. این روش باعث می شود جزئیات در ذهن شما باقی بمانند. همچنین، مخاطب شما ممکن است برخی از اشکالات شما را متوجه شود و آنها را به شما گوشزد کند.

بیشتر بخوانید: نحوه مرور کردن دروس در دوران کنکور

6- با نوع امتحان آشنا شوید

شب امتحان نگاهی به نمونه سوالات سال های قبل بیندازید. به این ترتیب، با نوع امتحان و سوالات احتمالی آن آشنا می شوید. علاوه بر این، متوجه می شوید از هر فصل چه تعداد سوال طرح می شود. این اطلاعات علاوه بر اینکه نقش خوبی در کاهش استرس دارد، بازدهی حافظه شما را افزایش می دهد.

با نوع امتحان آشنا شوید

حل نمونه سوالات و امتحانات دوره های قبل یکی از بهترین و موثرترین روش های مرور نکات اصلی درس در مدت زمان کوتاه است.

7- از قسمت های مهم درس شروع کنید

اگر در طول سال تحصیلی مطالعه کافی نداشته اید، بهتر است در شب امتحان فقط به سراغ قسمت های مهم کتاب بروید. فصل هایی را بخوانید که بیشترین بارم را در امتحان دارند. با این روش، احتمال اینکه نمره قبولی بگیرید، زیاد می شود.

8- گروهی درس بخوانید

زمانیکه به صورت گروهی درس می خوانید، یادگیری شما بهتر و سریع‌تر می شود. به عنوان مثال، ممکن است شما یک مطلب را متوجه نشده باشید، اما همان موضوع برای همکلاسی شما ساده و راحت باشد. در این شرایط می توانید از دوست خود بخواهید که آن مبحث را برای شما توضیح دهد. به این ترتیب، مشکل درسی شما در عرض چند دقیقه حل می شود و انگیزه بیشتری برای یادگیری پیدا می کنید.

گروهی درس بخوانید

علاوه بر این، زمانیکه مطالب درسی را برای فرد دیگری بازگو می کنید، اطلاعات به بهترین شکل در حافظه شما دسته بندی می شوند.

نتیجه گیری

فرقی نمی کند دانش آموز زرنگ کلاس باشید یا ضعیف ، شب امتحان، شب سرنوشت سازی است و باید حداکثر استفاده را از آن داشته باشید. داشتن یک برنامه درسی خوب و انتخاب تکنیک های مطالعه موثر به شما کمک می کند تا بهترین نتیجه را در امتحان بدست آورید.